Wiele osób błędnie twierdzi, że tłuszcze są szkodliwe dla zdrowia. Prawda wygląda zupełnie przeciwne. Jest to bardzo ważny składnik w codziennej diecie nawet dla wszystkich tych osób, które pozostają na diecie. Tłuszcze mają wiele cennych właściwości odżywczych, jednak należy pamiętać o tym, że są też takie, które zamiast pomagać, szkodzą. Jakie tłuszcze wybrać, aby wspomagać zdrowie i dobre samopoczucie?
Dlaczego tłuszcze to ważny element codziennej diety?
Organizm, by mógł funkcjonować prawidłowo, musi otrzymywać odpowiednią ilość składników odżywczych:
- białek,
- węglowodanów,
- tłuszczów.
Każdy ze składników odgrywa inną, jednak równie istotną rolę.
Tłuszcze pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji, między innymi:
- stanowią źródło energii,
- chronią przed zimnem,
- wspomagają transport witamin (A, D, E i K),
- wykorzystywane są przy produkcji wielu enzymów i hormonów,
- wspomagają przemiany metaboliczne.
Nie wszystkie tłuszcze są zdrowe, Dlatego też warto wiedzieć, po które sięgnąć. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, zawarte maśle, tłustym mięsie czy nabiale zawierają przede wszystkim tłuszcze nasycone, które nie mają zbyt dobrego wpływu na organizm. Jakie tłuszcze należy więc wybrać? Najzdrowsze będą te nienasycone, które nie tylko nie szkodzą, ale i chronią przed wieloma chorobami. Najbardziej wartościowe tłuszcze można znaleźć w tłustych rybach morskich (łosoś, makrela, śledź), oliwie, oleju rzepakowym oraz orzechach. Warto jednak pamiętać o tym, że choć są to zdrowe tłuszcze, to jednak z ich ilością nie należy przesadzać, ze względu na ich bardzo wysoką kaloryczność. To już prosta droga do nadwagi i otyłości, które z pewnością dobre dla zdrowia nie są.
Układając jadłospis, należy mieć na uwadze nie tylko tłuszcz widoczny (czyli po prostu masło, olej czy margarynę), ale również tłuszcze ukryte (zawarte w wędlinach, nabiale, słonych przekąskach daniach gotowych czy te dodawane do smażenia, czy duszenia). Aby nie spożywać zbyt dużej ilości tłuszczy, warto stawiać na produkty o obniżonej jego zawartości oraz w miarę możliwości zastąpić tłuszcze zwierzęce roślinnymi (pochodzącymi z warzyw, orzechów, nasion oraz ryb).
Czy sposób przechowywania tłuszczy ma wpływ na ich właściwości?
Oleje mają wiele cennych właściwości odżywczych. Należy jednak pamiętać o tym, że zachowają je tylko wtedy, gdy będą w odpowiedni sposób przechowywane. Jeżeli tak nie będzie, wówczas nie tylko stracą swoje cenne właściwości odżywcze, ale również i smakowe. W niektórych przypadkach w efekcie błędnego przechowywania mogą powstawać szkodliwe dla organizmu związki.
Niektóre oleje nie mają dużych wymagań co do warunków przechowywania. Wystarczy ciemna butelka umieszczona w suchym, zaciemnionym miejscu, w temperaturze pokojowej. Czasem jednak dla zachowania właściwości tłuszczu niezbędne jest jego przechowywanie w lodówce. Dotyczy to przede wszystkim oleju: lnianego, z ogórecznika, z czarnuszki, z orzechów włoskich, sezamowego oraz rybiego. Niektóre oleje w czasie przechowywania w lodówce mogą zmętnieć. Nie jest to jednak zjawisko niepokojące, a tłuszcz po chwili w temperaturze pokojowej powraca do swojego pierwotnego wyglądu.
Jaki tłuszcz nadaje się do smażenia?
Nie każdy tłuszcz nadaje się do smażenia, o czym należy pamiętać, komponując codzienny jadłospis. Do smażenia nadają się wyłącznie oleje o dużej stabilności, Wszystkie inne w pod wpływem zbyt wysokiej temperatury wydzielają szkodliwe substancje, przede wszystkim tłuszcze trans. Do smażenia nie nadaje się:
- olej lniany,
- olej rybi,
- olej z orzechów włoskich,
- olej sezamowy,
- olej z ogórecznika,
- olej z czarnuszki,
- olej z pestek dyni,
- olej z pestek winogron.
Najlepsze do smażenia oleje to kokosowy, rzepakowy rafinowany, oliwa z oliwek, świetnie sprawdzi się również zwykłe lub klarowane masło.
Jakie tłuszcze najlepiej wyeliminować z diety?
Wszystkie tłuszcze można podzielić na te sprzyjające zdrowiu, jak i na te, które negatywnie oddziałują na organizm. Zdecydowanie najmniej korzystne jest spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczy pochodzenia zwierzęcego. Nadmierna ich obecność w diecie przyczynia się do:
- zwiększenia poziomu złego cholesterolu,
- zwiększenia krzepliwości krwi,
- zwiększenia ryzyka miażdżycy,
- zaburzeń rytmu serca,
- wzrostu ciśnienia tętniczego.
Najwięcej niekorzystnego dla zdrowia tłuszczu znajduje się w maśle, kremowej śmietanie, żółtych i topionych serach, smalcu, boczku, słoninie, wędlinach oraz tłustym mięsie.